فصل تابستان و تدابیر طب سنتی

تغییراتی که در فصول مختلف در طبیعت رخ می دهد، بر انسان به عنوان جزئی از آن تأثیر می گذارد. توجه به این تغییرات و تدابیر خاص هر فصل در طب سنتی و آداب و رسوم ایرانی جایگاه خاصی داشته است.

رعایت اصول ضروری ششـگانه ( سته ضروریه) از جمله تغذیه، خواب و بیداری و حرکت وسکون در جهت حفظ سلامتی افراد اهمیت دارد.

منظور از هر فصل، تعریفی است که اطباء آن را بیان کرده اند، که با زمان نجومی فصول کاملاً منطبق نیست.

در تعریف اطباء ویژگی فصل تابستان، گرمی هوا و نیاز به وسایل خنک کننده است. بنابر این شروع تابستان بسیار زودتر از تیرماه است.

مزاج فصل تابستان گرم و خشک است و بنابراین مناسب سن پیری است. شیوع بیماری های گوارشی   در این فصل به دلیل ضعف هاضمه است که به دلیل گرمی هوا رخ می دهد.

در طب سنتی دستورات خاصی تحت عنوان "تدابیر" برای هر فصل ارائه شده است و رعایت آن ها سبب می شود تا عوارض ناشی از این تغییرات به حداقل برسد.لازم به ذکر است که این تدابیر برای افراد سالم است و در صورت وجود هر بیماری، تدابیر خاص توسط پزشک ارائه می شود.

رعایت تدابیر این فصل، در افراد با مزاج گرم و خشک و جوانان ضرورت بیشتری دارد.

تدابیر طب سنتی در فصل تابستان

1-استفاده از وسایل خنک کننده مناسب

2-اجتناب از پیاده روی در زیر تابش مستقیم خورشید، چرا که علاوه بر افزایش گرمی و خشکی بدن، سبب سوء مزاج مغز هم می شود. در صورت پیاده روی در زیر آفتاب از پوشش سر       ( ترجیحاً به رنگ روشن) استفاده شود.

3-به دلیل ضعف هاضمه، از مصرف غذاهای غلیظ و سنگین مثل کله پاچه، حلیم، ماکارونی و گوشت گاو پرهیز شود.

4-مصرف غذاهای سریع الهضم و لطیف مانند ماهی کوچک تازه   ( مثل قزل آلا و کیلکا) و گوشت جوجه و بره

5-مصرف غذاهای با مزاج سرد مثل آش دوغ و آش ماست

6-استفاده از شربت های با مزاج سرد مثل شربت ریواس، شربت انار و شربت آبلیمو و همچنین شربت هایی مثل سکنجبین و نارنج

7-مصرف میوه های با مزاج سرد از جمله آلبالو، گیلاس، آلو، هندوانه و به و ...

8-استفاده بیشتر از سبزی هایی با مزاج سرد مثل کاهو، کدو، اسفناج، و خیار. به این نکته باید توجه شود که سبزی های موجود در ترکیب سبزی خوردن مزاج گرم دارند.

9-عدم مصرف غذاهای گرم و خشک مانند غذاهای تند، شور و شیرین

10-مصرف نوشیدنی های خنک البته زیاده روی نشود.

11-در صورتی که عطش زیاد باشد، برای کاهش آن شستشوی سر و صورت با آب سرد، افزودن کمی سرکه به آب و نگهداشتن آلو و یا تمرهندی در دهان

12-پاکسازی مناسب در این فصل قی و اسهال است. ( انتخاب روش مناسب با نظر پزشک متخصص طب سنتی است).

13-اجتناب از ورزش سنگین. انجام ورزش های سنگین و یا در ساعات گرم روز، سبب بروز گرمی و خشکی می شود.

14-استحمام با آب سرد ( در صورت تناسب با مزاج و بنیه فرد) سبب تقویت قوای بدنی می شود.

15-پوشیدن لباس های نخی و کتان بخصوص نوع کهنه آن.

16-شنا ( بعد از پایان هضم معدی سبب احساس نشاط و سبکی در افراد می شود.

17استراحت در مکان های خنک و پرداختن به کارهایی که نیاز به فعالیت زیادی ندارد.